Τι συνεπάγεται η συρρίκνωση του τμήματός μας κατά 45% και ποια πρέπει να είναι η πρότασή μας; Κείμενο της Ενωτικής Πρωτοβουλίας ΣΑΦ ΚΑΡΦΙ / εαακ

Τι συνεπάγεται η συρρίκνωση του τμήματός μας κατά 45% και ποια πρέπει να είναι η πρότασή μας;

Το τμήμα μας, για την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, πρότεινε στο Υπουργείο Παιδείας να μειωθούν δραστικά οι εισακτέοι του από τους 90 που έπαιρνε μέχρι φέτος στους 50 (συρρίκνωση κατά 45%). Η απόφαση αυτή στηρίζεται στο σκεπτικό ότι όσο λιγότεροι είναι οι υποψήφιοι, τόσο περισσότερο θα ανέβει η βάση εισαγωγής στο τμήμα, άρα θα αυξηθεί με τον τρόπο αυτό το επίπεδο του τμήματος, επομένως θα μείνει προστατευμένο στην επόμενη  φάση του σχεδίου Αθηνά. Είναι όμως τα πράγματα έτσι;

Μύθος 1:

Ο αριθμός των εισακτέων καθορίζει τη βάση εισαγωγής στο τμήμα μας.

Ενώ γενικώς η λογική και η στατιστική υποστηρίζουν ότι λιγότεροι εισακτέοι συνεπάγεται και υψηλότερη βάση, η πραγματικότητα στο τμήμα μας διαψεύδει τον ισχυρισμό αυτό. Ο λόγος είναι ο αστάθμητος παράγοντας των δύο ειδικών μαθημάτων αλλά και η ζήτηση του τμήματος, ειδικά σε καιρούς κρίσης του κλάδου των Μουσικών. Ας δούμε τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια:

Έτος	Εισακτέοι	Βάση	Διαφορά βάσης με την προηγούμενη χρονιά
2007	58	11.814	-------------
2008	65	14.398	+2.584
2009	80	12.316	-2.082
2010	90	10.140	-2.176
2011	90	13.513	+3.373
2012	66 (παρόλο που το τμήμα μπορούσε να δεχτεί 90)*	6.465	-7048

*Για το τμήμα μας, το 2012, το υπουργείο είχε εγκρίνει 90 θέσεις. Παρόλ’ αυτά, λόγο του ότι δεν κατάφεραν 90 άτομα να περάσουν τη βάση και στα δύο ειδικά μαθήματα, το τμήμα δέχτηκε μόλις 66 εισακτέους. Επομένως, η βάση του δεν προέκυψε από τον 90^ο εισακτέο, αλλά από τον 66^ο.

Αυτό το οποίο εξάγεται ως πληροφορία από τον παραπάνω πίνακα είναι ότι δεν μπορείς επουδενί να βγάλεις αντικειμενικά στατιστικά στοιχεία. Αυτό όμως το οποίο επίσης φαίνεται με έναν προφανή τρόπο, είναι ότι ο αριθμός των εισακτέων δεν επηρεάζει με έναν μονοσήμαντο τρόπο  τη βάση εισαγωγής. Ενδεικτικά, η μεγαλύτερη άνοδος των βάσεων σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά ήταν το 2011, όπου και αυξήθηκε σχεδόν κατά 3.500 μόρια.

Αντίθετα, η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε το 2012, όπου θα περίμενε κανείς τέτοια πτώση να οφείλεται σε ραγδαία αύξηση των εισακτέων, ενώ έχουμε ακριβώς το αντίθετο, ραγδαία μείωση.

Το στοιχείο το οποίο μπορούμε να εξάγουμε από το 2012 είναι ότι αίτιο της τόσο χαμηλής βάσης δεν είναι οι επιδώσεις των υποψηφίων στα γενικά μαθήματα, αλλά στα ειδικά. Γιατί αν ήταν πιο προσιτά τα θέματα, ή πιο επιοικής η διόρθωση, θα εξασφάλιζαν τη βάση στα ειδικά μαθήματα υποψήφιοι με μεγαλύτερο μ.ο. στα γενικά μαθήματα, άρα θα αυξανόταν η βάση.

Σε κάθε περίπτωση, οι 90 εισακτέοι δε συνεπάγεται χαμηλή βάση, όπως αποδεικνύεται περίτρανα από το 2009 έως και το 2011, με το 2011 ειδικά να έχουμε μία πολύ υψηλή βάση. Επίσης, η χαμηλή βάση του 2012 δεν οφείλεται σε καμία περίπτωση στον αριθμό των εισακτέων που μπορούσε να δεχτεί το τμήμα, αφού μόλις 66 κατάφεραν να πιάσουν το «10» στα ειδικά μαθήματα.

Άρα, αν παραδεχτούμε ότι το υψηλό επίπεδο μιας σχολής καθορίζεται από τη βάση εισαγωγής (κάτι το οποίο θα αναδείξουμε το πόσο λάθος είναι αργότερα) αυτό δεν εξασφαλίζεται από τη μείωση των εισακτέων, αλλά από μία μέριμνα για τα ειδικά μαθήματα. Ειδικά στους καιρούς της οικονομικής δυσπραγίας, όπου δεν μπορούν οι υποψήφιοι να πάνε σε κάποιο ιδιωτικό ωδείο για να προετοιμαστούν για τα ειδικά μαθήματα, πρέπει το τμήμα να πιέσει το υπουργείο στην υποχρεωτική διδασκαλία των ειδικών μαθημάτων μουσικής στην εγκύκλιο εκπαίδευση από αποφοίτους πανεπιστημιακών τμημάτων, να οργανώσει υπό την ευθύνη σεμινάρια εκπαίδευσης των διορθωτών, να αξιολογήσει το επίπεδο των θεμάτων.

Μύθος 2.

Το επίπεδο ενός τμήματος προκύπτει μονοσήμαντα από τη βάση εισαγωγής σε αυτό.

Υπογραμμίζουμε τη λέξη «μονοσήμαντα» γιατί εκ μέρους του τμήματος δεν έχει παρθεί καμία άλλη πρωτοβουλία για βελτίωση του επιπέδου του τμήματος. Αν υπήρχε ένα πραγματικό άγχος για το επίπεδο του τμήματος αυτό θα έπρεπε να συνοδεύονταν με μία εφόλης της ύλης συζήτησης. Θεωρούμε, ότι όσον αφορά το επίπεδο του τμήματος είναι υπεκφυγή των ουσιαστικών ζητημάτων το να ασχολείσαι μόνο με τη βάση εισαγωγής.

Όπως όλοι έχουμε παρατηρήσει, ο βαθμός εισαγωγής ενός φοιτητής δε μας παρέχει πάντα ασφαλή στοιχεία για το επίπεδο του, ως μονάδα. Πολλές φορές, ένας μαθητής του 15 είναι αρκετά λιγότερο ικανός από έναν μαθητή του 10. Πόσο δε μάλλον, αν αξιολογήσουμε την ικανότητά του ως μουσικού. Επομένως, είναι και πάλι επίπλαστο το ερώτημα της σύνδεσης του επιπέδου με τη βάση εισαγωγής. Για παράδειγμα, η βάση του 2011 είναι υπερδιπλάσια της βάσης του 2012. Πιστεύει κανείς ότι η «φουρνιά» του 2011 είναι επίσης υπερδιπλάσια καλή του 2012;! Έχουν διαπιστώσει οι καθηγητές κάποιο χάος, μια δραματική μείωση του επιπέδου φέτος που είχαμε τόσο χαμηλή βάση;

Θεωρούμε, ότι το πραγματικό επίπεδο ενός τμήματος δεν κρίνεται από αυτούς που μόλις μπαίνουν, αλλά από τη δουλειά που γίνεται στο τμήμα και από το επίπεδο των αποφοίτων. Επομένως, πρέπει κάποια στιγμή ως τμήμα να καταπιαστούμε με έναν ειλικρινή τρόπο με τη δουλειά που γίνεται στο τμήμα. Και αυτό αφορά το πρόγραμμα σπουδών, τα συγγράμματα που προτείνονται, τη διδασκαλία των διδασκόντων, την πρακτική διάσταση των σπουδών, την έμφαση σε παραγωγικά / καλλιτεχνικά μαθήματα κ.α. Αν όντως έχουμε ως τμήμα έγνοια πρέπει προτίστως εκεί να εστιάσουμε.

Επίσης, αν οι καθηγητές κρίνουν ότι το επίπεδο των εισακτέων δημιουργεί προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία του τμήματος, θα μπορούσαν να οργανώσουν άτυπα, φροντιστηριακά μαθήματα, σε κάποια βασικά αντικείμενα τα οποία οι καθηγητές κρίνουν ότι υπάρχει έλειμμα (π.χ. Αρμονία). Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν, όπως οι Χημικοί Μηχανικοί οι οποίοι κάνουν Χημεία, ή το τμήμα Φιλολογίας το οποίο κάνει Αρχαία.

Μύθος 3.

Οι 50 εισακτέοι μπορούν να κρατήσουν ζωντανό το τμήμα.

Όταν επιλέγεις να μειώσεις τον αριθμό των εισακτέων για να αποκομίσεις κάποια οφέλη, υπάρχει ένα κρίσιμο σημείο όπου αν πέσεις κάτω από αυτό υπάρχει ο κίνδυνος του μαρασμού του τμήματος άρα του να ακυρώσεις τα προσδοκόμενα οφέλη αυτά. Θεωρούμε, ότι οι 50 εισακτέοι είναι κάτω από το κρίσιμο αυτό σημείο.

Ένα τμήμα το οποίο έχει 4 κατευθύνσεις οφείλει να έχει τον αναγκαίο αριθμό φοιτητών ώστε να κρατηθούν ζωντανές οι κατευθύνσεις αυτές. Ήδη, με τους 90 εισακτέους ανά έτος, έχουμε διαπιστώσει, ότι σε μαθήματα κατευθύνσεων ειδικά μεγαλύτερων ετών, οι φοιτητές οι οποίοι δηλώνουν κάποια μαθήματα και τα παρακολουθούν είναι εξαιρετικά λίγοι. Ας φανταστούμε το πόσο θα διογκωθεί αυτή η κατάσταση αν οι φοιτητές του τμήματός μας μειωθούν στο μισό.

Αν υπήρχε μια ισονομία του πόσοι επιλέγουν κάθε κατεύθυνση, κατά μέσο όρο, με 50 εισακτέους τη χρονιά, θα διάλεγαν κάθε χρόνο 12-13 άτομα κάθε κατεύθυνση. Επειδή όμως τέτοιου τύπου ισονομία δεν υπάρχει, κατευθύνσεις λιγότερη δημοφιλείς, όπως η 4^η (Βυζαντινή), θα δηλώνεται από μονοψήφιο αριθμό φοιτητών ετησίως, άρα επί της ουσίας νεκρώνεται.

Επομένως, αν κρίναμε ότι συνέφερε το τμήμα να έχει μόλις 50 εισακτέους, θα έπρεπε να είχε προηγηθεί μια αναδιαμόρφωση του προγράμματος σπουδών.

Το τμήμα μας, αυτή τη στιγμή έχει 22 μέλη ΔΕΠ. Είναι προφανές, ότι στις εποχές των μνημονίων, το υπουργείο, η κυβέρνηση και η τρόικα, δε θα δεχτούν να υπάρχουν τόσα πολλά μέλη ΔΕΠ σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών (θα αντιστοιχούν σχεδόν ένας καθηγητής ανά δύο φοιτητές το χρόνο). Επομένως, με την τόσο ραγδαία μείωση κινδυνεύει η θέση πολλών καθηγητών, και επειδή δυστυχώς στα χρόνια των περικοπών αντιστοιχεί μία μόνο θέση ανά γνωστικό αντικείμενο, κινδυνεύει και η ύπαρξη χρήσιμων γνωστικών αντικειμένων στο τμήμα.

Μύθος 4 (και ίσως σημαντικότερος)

Η υψηλή βάση εισαγωγής σε «σώζει» από την απειλή του σχεδίου Αθηνά.

                                    

Αναφέρουμε ότι η πτυχή αυτή είναι σημαντικότερη, επειδή κάθε συζήτηση που αφορά το τμήμα και το επίπεδό του, προϋποθέτει την ύπαρξη του τμήματος. Σε ενδεχόμενο κατάργησης ή συγχώνευσης του τμήματό μας, κάθε παραπάνω συζήτηση είναι εκ των πραγμάτων άκυρη.

Η απόφαση για τη μείωση των εισακτέων δε γίνεται σε μία ουδέτερη χρονιά. Γίνεται ενώ η ακαδημαϊκή κοινότητα κατακλύζεται από τους αγώνες ενάντια στο σχέδιο Αθηνά, το οποίο ως στόχο έχει τη συρρίκνωση των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ και ειδικά των ανθρωπιστικών σπουδών. Ειδικά στο τμήμα μας, υπήρχε μια έντονη φημολογία όσον αφορά την επέλαση του σχεδίου Αθηνά και σε εμάς. Είναι κοινός τόπος, ότι στην εποχή όπου οι δανειστές μας ορίζουν τις ζωές μας, χώρος για πολιτισμό δεν υπάρχει. Άρα πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση. Επομένως, η όλη συζητήση για την πορεία του τμήματος διαπλέκεται αναπόφευκτα από το σχέδιο Αθηνά και το άγχος για την επιβίωσή του.

Το σχέδιο Αθηνά έχει συγκεχυμένα κριτήρια και σε καμία περίπτωση σε αυτά δε συγκαταλαγένται τα ακαδημαϊκά, ο πολιτισμός, η αυταξία του γνωστικού αντικειμένου, η επαγγελματική προοπτική κ.α.. Σε καμία περίπτωση πάντως, κριτήριο δεν είναι η υψηλή ή η χαμηλή βάση. Απόδειξη αποτελεί η ίδια η φιλοσοφική, στην οποία προτάθηκε να συγχωνευτούν τμήματα με εξαιρετικά υψηλή βάση εισαγωγής, όπως το πρόγραμμα Ψυχολογίας (πάνω από 18.000) και η Αγγλική Φιλολογία (πάνω από 19.000).

Πραγματικότητα!

Τι κρατάει ανοιχτό το τμήμα και πως νικιέται το σχέδιο Αθηνά.

Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό θα χρησιμοποιήσουμε δύο κοντινά μας παραδείγματα. Τη Φιλοσοφική σχολή της οποίας είμαστε οργανικό κομμάτι και το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής της Άρτας με το οποίο έχουμε μια συγγένεια όσον αφορά το αντικείμενο.

Η Φιλοσοφική σχολή είχε μπει εξαρχής στο στόχαστρο του σχεδίου Αθηνά με τη συγχώνευση των ξενόγλωσσων φιλολογιών και την απορρόφηση από το ΦΠΨ του προγράμματος Ψυχολογίας (κατάργηση δηλαδή). Παρολ’ αυτά όμως εν τέλη εξαιρέθηκαν! Με τη συμπόρευση με τους καθηγητές έγιναν μια σειρά από εκδηλώσεις, ενημερώσεις και κινητοποιήσεις τόσο στην Aula όσο και στο κέντρο της Αθήνας, στα Προπύλαια. Στο πλάι με άλλους συλλόγους με κοινητοποιήσεις τόσο στο υπουργείο Παιδείας όσο και στο κέντρο, και με συναυλία Φοιτητικών Συλλόγων. Ειδικά όμως οι φοιτητές της Φιλοσοφικής πρωτοστάτησαν, με βασικό όπλο την ομοθυμία, τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη. Με μαζικές και ζωντανές Γενικές Συνελεύσεις καθώς και τμηματικές, με κάποιες καταλήψεις με δρώμενα μέσα στην κατάληψη (προβολές, συζητήσεις, συναυλία κ.α.), με πορείες και συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα ως Φιλοσοφική και ανά τμήμα. Αυτά τα μεθοδολογικά εργαλεία αποδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό νικηφόρα και πρέπει να τα έχουμε κατά νου στις δύσκλες στιγμές που έρχονται.

Το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής της Άρτας είναι ένα τμήμα με μεγάλη προσφορά τόσο στην πόλη της Άρτας (οργανώνει συναυλίες, δρώμενα, τροφοδοτεί με μουσικούς την περιοχή και τοπικά σχήματα κ.α.). Επίσης, έχει να παρουσιάσει πλούσιο έργο ως τμήμα για τον χώρο της Παραδοσιακής Μουσικής, και απόφοιτοι και καθηγητές του είναι μουσικοί «πρώτης γραμμής». Επομένως, υπήρχε ένα μεγάλο κύμα συμπαράστασης τόσο από την τοπική κοινωνία, όσο και από τον χώρο της ελληνικής μουσικής. Ενδεικτικές είναι οι ανακοινώσεις των Θαν. Παπακωνσταντίνου, Αργύρη Μπακιρτζή (Χειμερινοί Κολυμβητές), Δημ. Μυστακίδη κ.α.

Ένα τμήμα λοιπόν μένει αλώβητο όταν αγωνίζεται, συλλογικά, με επιμονή, μαζικότητα, σύμπνοια, φαντασία και μαχητικότητα, καθώς και όταν έχει να επιδείξει τέτοια προσφορά ώστε να καλλιεργήσει ένα κύμα συμπαράστασης. Στα δύο αυτά ζητήματα πρέπει να εστιάσουμε λοιπόν.

Ποια πρέπει να είναι η πρότασή μας;

Με βάση όλα τα παραπάνω, προκύπτει ότι για να συνεχίσει το τμήμα να υπάρχει και να είναι ζωνταντό, πρέπει να είναι και όσο το δυνατόν πολυπληθέστερο. Όπως λοιπόν όλα τα υπόλοιπα τμήματα Φιλοσοφικής πρέπει να διεκδικήσουμε να μη μειωθεί ο αριθμός των εισακτέων μας, πόσο δε μάλλον στο μισό.

Παράλληλα με αυτό και με αυτή την αφορμή, πρέπει να ξεκινήσουμε μια συζήτηση αναφορικά με το ουσιαστικό επίπεδο του τμήματός μας, το πρόγραμμα σπουδών, τα συγγράμματα και τον τρόπο διδασκαλίας κ.α. Επίσης, ως καλλιτεχνικό τμήμα, έχουμε έναν ιδιάζοντα ρόλο απέναντι στην κοινωνία. Πρέπει να σκεφτούμε το πως το τμήμα, με έναν τρόπο συγκροτημένο θα παράγει πολιτιστικό έργο το οποίο δε θα μένει εγκλωβισμένο στους τέσσερις τοίχους αποστειρωμένων συναυλιακών χώρων.

ΕΝΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ Σ.Α.Φ. – Κ.ΑΡ.ΦΙ. / εαακ

eaak-mousiko.blogspot.gr