Ίσως κάποιοι να πιστεύουν πως πέρα
από τον ορίζοντα της λεγόμενης σύγχρονης κοινωνίας, το αγαθό της
καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και έκφρασης δεν προσφέρεται για τους πολλούς
και αποτελεί προνόμιο των λίγων. Μάλλον κάνουν λάθος...
Το μονοπώλιο αυτών των θεωριών διαψεύδεται διαρκώς από ανθρώπους με όραμα, κέφι και την επιμονή να εντάξουν χρώμα και μελωδία στην καθημερινότητα τους, παρά τις δυσμενείς συνθήκες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ορχήστρα του Κονγκό ή αλλιώς η Οrchestre Symphonique Kimbanguiste που τα τελευταία 19 χρόνια έχει αλλάξει τον πολιτιστικό χάρτη της Κεντρικής Αφρικής.
Βασικός εμπνευστής αυτής της πρωτοβουλίας υπήρξε ο Armand Diangienda,
όταν το 1994 απολύθηκε από τη δουλειά που εργαζόταν ως πιλότος και
αποφάσισε να αλλάξει προσανατολισμό βάζοντας ένα νέο στόχο... να φτάσει
ξανά τον ουρανό αλλά αυτήν τη φορά με τον ήχο της κλασικής μουσικής.
Πρόκειται για ένα εγχείρημα που υπήρξε εξαιρετικά δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς πως σε εκείνον τον τόπο οι άνθρωποι συνήθως μαθαίνουν να μην ονειρεύονται και να μην ελπίζουν σε τίποτα περισσότερο από αυτό που γνωρίζουν. Αυτός είναι άλλωστε και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να υποτάξεις κάποιον, να του στερήσεις την προσδοκία για κάτι καλύτερο. Ωστόσο η πρωτεύουσα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, η Κινσάσα, πήγε πέρα από αυτά τα στενά όρια ιδρύοντας την Οrchestre Symphonique Kimbanguiste, μία προσπάθεια που ξεπέρασε ακόμα και τις αρχικές προσδοκίες. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, αν αναλογιστεί κανείς πως η ορχήστρα έχει πλέον στο δυναμικό της μία μεγάλη ομάδα 200 ατόμων που απαρτίζεται από ερασιτέχνες αυτοδίδακτους μουσικούς.
Κατάφεραν δηλαδή το ακατόρθωτο...
Δημιούργησαν το δικό τους καλλιτεχνικό σύμπαν δουλεύοντας -κυρίως- με αυτοσχέδια μουσικά όργανα και έδωσαν διέξοδο στον πυρήνα μίας ταλαιπωρημένης κοινωνίας. Οι συνθήκες που αντιμετώπιζαν στην καθημερινότητα τους δεν αποτέλεσαν ποτέ ανασταλτικό παράγοντα, αντίθετα έβρισκαν περισσότερους λόγους για να συνεχίζουν... Εξάλλου κατάφεραν να επιβιώσουν μέσα από δύο πραξικοπήματα, έναν πόλεμο και από τις πολλαπλές κρίσεις που ακολούθησαν.
Χωρίς τη μουσική η ζωή τους θα βάδιζε πάνω σε μία αδιέξοδη ευθεία γραμμή με ασπρόμαυρο φόντο…
Η μεγάλη αγάπη της ορχήστρας για τις κλασικές μουσικές των μεγάλων συνθετών βοηθούν τους ίδιους να ξεχνάνε για λίγο το θόρυβο και τη θλίψη που κουβαλάει η χώρα τους. Γεννήθηκαν σε ένα φυσικό και ελεύθερο περιβάλλον, αλλά δεν κατάφεραν να βιώσουν ποτέ αυτήν την ελευθερία σε πραγματικό επίπεδο.
Έμαθαν να ζουν χωρίς να απολαμβάνουν ανέμελα, ξεχνώντας τη λέξη "προοπτική"... Το αυτονόητο για τους άλλους είναι όνειρο για τα μέλη της Orchestre Symphonique Kimbanguiste, που προσδοκεί στη δημιουργία ενός μουσικού σχολείου με έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, που θα έχει δασκάλους και μουσικά όργανα με κανονικές χορδές και όχι αυτοσχέδιες που έχουν κατασκευαστεί από καλώδια...
Κοιτάζουν προς το μέλλον αισιοδοξώντας να είναι καλύτερο από το παρελθόν.
Δημιούργησαν άλλωστε τη μοναδική ορχήστρα που υπάρχει στην Κεντρική Αφρική. Βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο τα οικονομικά δεδομένα ήταν πάντα πολύ δύσκολα, καθώς δεν υπήρχε από κάπου μία σταθερή οικονομική εισφορά, γεγονός όμως που βελτιώθηκε μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ Κinshasa Symphony (2010). Το φιλμ-αφιέρωμα πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των Claus Whischmann & Martin Baer, κάνοντας ευρέως γνωστή την ορχήστρα και όλη την προσπάθεια που γίνεται, στρέφοντας με αυτόν τον τρόπο το ενδιαφέρον περισσότερων ανθρώπων σε αυτούς τους ξεχωριστούς καλλιτέχνες του Κονγκό.
Τα μέλη της ορχήστρας προσεγγίζουν τη μουσική με πολύ ιδιαίτερο τρόπο, σαν να είναι κάτι εύθραυστο, της δίνουν νέα πνοή… Eντοπίζουν γνώριμο αφρικάνικο ύφος ακόμα και σε μία συμφωνία του Μπετόβεν, ενώ επεξεργάζονται από την αρχή ένα μουσικό όργανο σαν να πρόκειται για πρωτόγονο και ανεξερεύνητο αντικείμενο.
Πρόκειται για ένα εγχείρημα που υπήρξε εξαιρετικά δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς πως σε εκείνον τον τόπο οι άνθρωποι συνήθως μαθαίνουν να μην ονειρεύονται και να μην ελπίζουν σε τίποτα περισσότερο από αυτό που γνωρίζουν. Αυτός είναι άλλωστε και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να υποτάξεις κάποιον, να του στερήσεις την προσδοκία για κάτι καλύτερο. Ωστόσο η πρωτεύουσα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, η Κινσάσα, πήγε πέρα από αυτά τα στενά όρια ιδρύοντας την Οrchestre Symphonique Kimbanguiste, μία προσπάθεια που ξεπέρασε ακόμα και τις αρχικές προσδοκίες. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, αν αναλογιστεί κανείς πως η ορχήστρα έχει πλέον στο δυναμικό της μία μεγάλη ομάδα 200 ατόμων που απαρτίζεται από ερασιτέχνες αυτοδίδακτους μουσικούς.
Κατάφεραν δηλαδή το ακατόρθωτο...
Δημιούργησαν το δικό τους καλλιτεχνικό σύμπαν δουλεύοντας -κυρίως- με αυτοσχέδια μουσικά όργανα και έδωσαν διέξοδο στον πυρήνα μίας ταλαιπωρημένης κοινωνίας. Οι συνθήκες που αντιμετώπιζαν στην καθημερινότητα τους δεν αποτέλεσαν ποτέ ανασταλτικό παράγοντα, αντίθετα έβρισκαν περισσότερους λόγους για να συνεχίζουν... Εξάλλου κατάφεραν να επιβιώσουν μέσα από δύο πραξικοπήματα, έναν πόλεμο και από τις πολλαπλές κρίσεις που ακολούθησαν.
Χωρίς τη μουσική η ζωή τους θα βάδιζε πάνω σε μία αδιέξοδη ευθεία γραμμή με ασπρόμαυρο φόντο…
Η μεγάλη αγάπη της ορχήστρας για τις κλασικές μουσικές των μεγάλων συνθετών βοηθούν τους ίδιους να ξεχνάνε για λίγο το θόρυβο και τη θλίψη που κουβαλάει η χώρα τους. Γεννήθηκαν σε ένα φυσικό και ελεύθερο περιβάλλον, αλλά δεν κατάφεραν να βιώσουν ποτέ αυτήν την ελευθερία σε πραγματικό επίπεδο.
Έμαθαν να ζουν χωρίς να απολαμβάνουν ανέμελα, ξεχνώντας τη λέξη "προοπτική"... Το αυτονόητο για τους άλλους είναι όνειρο για τα μέλη της Orchestre Symphonique Kimbanguiste, που προσδοκεί στη δημιουργία ενός μουσικού σχολείου με έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, που θα έχει δασκάλους και μουσικά όργανα με κανονικές χορδές και όχι αυτοσχέδιες που έχουν κατασκευαστεί από καλώδια...
Κοιτάζουν προς το μέλλον αισιοδοξώντας να είναι καλύτερο από το παρελθόν.
Δημιούργησαν άλλωστε τη μοναδική ορχήστρα που υπάρχει στην Κεντρική Αφρική. Βέβαια, όπως ήταν αναμενόμενο τα οικονομικά δεδομένα ήταν πάντα πολύ δύσκολα, καθώς δεν υπήρχε από κάπου μία σταθερή οικονομική εισφορά, γεγονός όμως που βελτιώθηκε μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ Κinshasa Symphony (2010). Το φιλμ-αφιέρωμα πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των Claus Whischmann & Martin Baer, κάνοντας ευρέως γνωστή την ορχήστρα και όλη την προσπάθεια που γίνεται, στρέφοντας με αυτόν τον τρόπο το ενδιαφέρον περισσότερων ανθρώπων σε αυτούς τους ξεχωριστούς καλλιτέχνες του Κονγκό.
Τα μέλη της ορχήστρας προσεγγίζουν τη μουσική με πολύ ιδιαίτερο τρόπο, σαν να είναι κάτι εύθραυστο, της δίνουν νέα πνοή… Eντοπίζουν γνώριμο αφρικάνικο ύφος ακόμα και σε μία συμφωνία του Μπετόβεν, ενώ επεξεργάζονται από την αρχή ένα μουσικό όργανο σαν να πρόκειται για πρωτόγονο και ανεξερεύνητο αντικείμενο.
Ξεκίνησαν
με αβεβαιότητα, περικυκλωμένοι από ερείπια και τελικά δημιούργησαν μία
ολόκληρη μουσική κοινότητα που η φήμη της έχει ταξιδέψει σε όλον τον
κόσμο. Μέσα από τη μουσική βρήκαν ξανά αυτό που είχαν χάσει, το αίσθημα
της ελευθερίας…
Οι άνθρωποι που διαμόρφωσαν ένα εναλλακτικό πρόσωπο για τη πατρίδα τους, το πρωί δουλεύουν σαν εργάτες, ωστόσο ελπίζουν πως κάποια μέρα θα πάψουν οι συγκρούσεις και οι πολιτικές σκοπιμότητες που συρρικνώνουν πληθυσμιακά και ιδεολογικά τη χώρα τους.
"Η μουσική για μένα είναι σαν μία δεύτερη προσευχή" αναφέρει ένα μέλος της ορχήστρας (Κinshasa Symphony documentary). Ίσως τελικά αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η πίστη σε αυτό που αγαπάς παρά τα εμπόδια που επιβάλλουν οι εκάστοτε κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες. Η πίστη στην ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης χωρίς όρια.
Οι άνθρωποι που διαμόρφωσαν ένα εναλλακτικό πρόσωπο για τη πατρίδα τους, το πρωί δουλεύουν σαν εργάτες, ωστόσο ελπίζουν πως κάποια μέρα θα πάψουν οι συγκρούσεις και οι πολιτικές σκοπιμότητες που συρρικνώνουν πληθυσμιακά και ιδεολογικά τη χώρα τους.
"Η μουσική για μένα είναι σαν μία δεύτερη προσευχή" αναφέρει ένα μέλος της ορχήστρας (Κinshasa Symphony documentary). Ίσως τελικά αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η πίστη σε αυτό που αγαπάς παρά τα εμπόδια που επιβάλλουν οι εκάστοτε κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες. Η πίστη στην ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης χωρίς όρια.
