Δεν ήταν μόνο ο Μητρόπουλος και η Κάλλας μαθητές του Ωδείου Αθηνών. Ήταν
και ο Σπύρος Σαμάρας, ο Νίκος Σκαλκώτας, η Τζίνα Μπαχάουερ, η Αλεξάνδρα
Τριάντη. Το αρχαιότερο μουσικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της νεότερης Ελλάδας
(από το 1871), μέσα από το οποίο «βγήκε» και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών,
δίνει καθημερινό αγώνα ακόμα και για να πληρώσει τα δεδουλευμένα των
καθηγητών…
«Αν το Ωδείο Αθηνών δεν είχε καμιά προοπτική, θα συμφωνούσαμε όλοι μέχρι και να κλείσει. Όμως δεν είναι έτσι», μας εξηγεί ο Νίκος Τσούχλος. Και είναι αλήθεια ότι το Ωδείο και η Δραματική Σχολή, η οποία λειτουργεί από την ίδρυσή του, σφύζουν από ζωή και μαθητές, εφόσον διαθέτουν άριστους δασκάλους και χαμηλά δίδακτρα σε σχέση με αυτά της αγοράς. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Οι κτηριακές υποδομές του σε μια περιοχή - φιλέτο ανάμεσα στις οδούς Ρηγίλλης και Βασιλέως Κωνσταντίνου, οι οποίες είναι «στα μπετά» από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πόλος έλξης, φέρνοντας λεφτά στα άδεια ταμεία. Αν φυσικά το κράτος είχε τηρήσει τις υποχρεώσεις του…
«Ένα μεγάλο ‘‘ατού’’ του Ωδείου Αθηνών είναι η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο του θεάτρου και της μουσικής. Είναι μια τεράστια ευκαιρία να δοθεί έμφαση στη μουσική παιδεία των ηθοποιών και στη θεατρική παιδεία των μουσικών, με τη μορφή μιας Ακαδημίας παραστατικών τεχνών, ειδικά τώρα που έχει συνενωθεί το υπουργείο Παιδείας με το Πολιτισμού», λέει ο Κωνσταντίνος Καραντινάκης, διευθυντής της Δραματικής Σχολής. Πώς όμως θα γίνει αυτό, χωρίς χρήματα για να τελειώσει το κτήριο;
«Αν πάτε κάτω να δείτε τους χώρους θα στενοχωρηθείτε», αποκαλύπτει ο Νίκος Τούχλος. «Αίθουσες διδασκαλίας μπαλέτου, θεάτρου, συναυλιών, ένα αμφιθέατρο 650 θέσεων, όλα ατέλειωτα. Καμιά άλλη σχολή στην Ελλάδα δεν έχει τέτοιους χώρους, που μαζί με ένα εστιατόριο - καφέ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα ολοζώντανο ‘‘χωριό’’ πολιτισμού. Και το Δημόσιο, που έχει διατηρήσει δικαίωμα χρήσης 1.200 τ.μ., θα μπορούσε να χρησιμοποιεί επίσης αίθουσες και χώρους δίχως να πληρώνει ενοίκια εδώ κι εκεί επί δεκαετίες». Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που συστεγάζεται με το Ωδείο καταλαμβάνοντας χώρους πολύ παραπάνω από τα 1.200 τ.μ., δεν πληρώνει ενοίκιο από το 2010.
Το κράτος δεν τήρησε τις υποχρεώσεις του
Το Ωδείο Αθηνών είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο και η σχέση του με την κρατική διοίκηση πηγάζει από μια σύμβαση του 1980, σύμφωνα με την οποία το Ωδείο παραχώρησε ως δωρεά στο Δημόσιο το παραδοσιακό κτήριό του στην οδό Πειραιώς, εκεί όπου τώρα λειτουργεί η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Σε αντάλλαγμα το ΥΠΠΟ ανέλαβε να καλύπτει τα λειτουργικά ελλείμματα του Ωδείου με ετήσιες επιχορηγήσεις και να αποπερατώσει το κτήριο της οδού Ρηγίλλης (ιδιοκτησίας του Ωδείου), υποχρέωση η οποία δεν τηρήθηκε ποτέ… Έτσι, ένα (ακόμα) μνημείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής μένει να το «τρώει» ο χρόνος και η αδιαφορία. Τα χρήματα της κρατικής επιχορήγησης, τα οποία τώρα πλέον είναι πολύ λιγότερα, δημιούργησαν ελλείμματα. Ο διευθυντής του Ωδείου υποστηρίζει ότι «οι περικοπές που έγιναν τον Σεπτέμβριο έβαλαν ξανά το Ωδείο σε τροχιά βιωσιμότητας, καλύπτοντας τη μισθοδοσία και σε ένα χρονοδιάγραμμα 18 μηνών την εξόφληση των δεδουλευμένων. Με αιματηρές οικονομίες, με αξιοποίηση της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας του Ωδείου (η οποία είναι περιορισμένη λόγω της νομοθεσίας περί κληροδοτημάτων) και με κάποια μικρή βοήθεια από το υπουργείο».
«Δεν ζητάμε χρήματα, αλλά βοήθεια»
Ο διευθυντής του Ωδείου υποστηρίζει ότι για να επιβιώσει ο οργανισμός χρειάζονται κονδύλια, και όχι απλώς λεφτά που θα βουλώσουν τρύπες. «Και ο σεΐχης του Μπρουνέι να μας έδινε μερικά εκατομμύρια, κανείς δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι δεν θα είχαμε ξανά ελλείμματα. Αυτό που εμείς κάναμε ήταν να ζητήσουμε όσα χρήματα ήταν σε θέση να μας δώσει το υπουργείο, αλλά κυρίως την τεχνική υποστήριξη ώστε να μπούμε σε προγράμματα με ευρωπαϊκούς πόρους, εφόσον αποδείξαμε ότι μπορούμε ακόμα να στεκόμαστε στα πόδια μας. Και πρέπει να πω ότι συναντήσαμε ανθρώπους που θέλουν να μας βοηθήσουν». Και οι χορηγοί; Πού είναι οι σημερινοί ευεργέτες, όπως παλιότερα ο Συγγρός, ο Σταθάτος, ο Αβέρωφ, που παραδοσιακά στήριξαν το Ωδείο;
«Δεν μπορείς να ζητάς χορηγίες για ελλείμματα», πιστεύει ο διευθυντής. «Όταν εξυγιάνεις τη λειτουργία σου, τότε μπορείς να ζητήσεις χρήματα για συγκεκριμένες δράσεις».
Το Ωδείο Αθηνών δεν δίνει «διαβαθμισμένα» πτυχία
Ακόμα και η Αυστρία αναγνωρίζει επίσημα ότι το Ωδείο Αθηνών θα έπρεπε να ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το δικό μας κράτος, εν τούτοις, δεν το πιστεύει! Έτσι, ένας πιανίστας που βγαίνει από το Ωδείο Αθηνών έχει μια πλήρη και πρώτης τάξεως κατάρτιση, αλλά το χαρτί που του προσφέρεται «δεν έχει αξία ούτε για να τυλίξει τα ζαρζαβατικά από τον μανάβη του», όπως λέει με πικρία ο Νίκος Τσούχλος. «Το θέμα της κρίσης είναι τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να μη λυθεί επιτέλους αυτό το πρόβλημα, αλλά να βλέπουμε τους νέους μας να φεύγουν έξω για ανώτατες σπουδές». Όπως επίσης δεν μπορούμε να ρωτάμε έναν μουσικό της αξίας ενός Λεωνίδα Καβάκου αν έχει διδακτορικό προκειμένου να μπορεί να διδάξει τα παιδιά μουσική…
«Αν το Ωδείο Αθηνών δεν είχε καμιά προοπτική, θα συμφωνούσαμε όλοι μέχρι και να κλείσει. Όμως δεν είναι έτσι», μας εξηγεί ο Νίκος Τσούχλος. Και είναι αλήθεια ότι το Ωδείο και η Δραματική Σχολή, η οποία λειτουργεί από την ίδρυσή του, σφύζουν από ζωή και μαθητές, εφόσον διαθέτουν άριστους δασκάλους και χαμηλά δίδακτρα σε σχέση με αυτά της αγοράς. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Οι κτηριακές υποδομές του σε μια περιοχή - φιλέτο ανάμεσα στις οδούς Ρηγίλλης και Βασιλέως Κωνσταντίνου, οι οποίες είναι «στα μπετά» από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πόλος έλξης, φέρνοντας λεφτά στα άδεια ταμεία. Αν φυσικά το κράτος είχε τηρήσει τις υποχρεώσεις του…
«Ένα μεγάλο ‘‘ατού’’ του Ωδείου Αθηνών είναι η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο του θεάτρου και της μουσικής. Είναι μια τεράστια ευκαιρία να δοθεί έμφαση στη μουσική παιδεία των ηθοποιών και στη θεατρική παιδεία των μουσικών, με τη μορφή μιας Ακαδημίας παραστατικών τεχνών, ειδικά τώρα που έχει συνενωθεί το υπουργείο Παιδείας με το Πολιτισμού», λέει ο Κωνσταντίνος Καραντινάκης, διευθυντής της Δραματικής Σχολής. Πώς όμως θα γίνει αυτό, χωρίς χρήματα για να τελειώσει το κτήριο;
«Αν πάτε κάτω να δείτε τους χώρους θα στενοχωρηθείτε», αποκαλύπτει ο Νίκος Τούχλος. «Αίθουσες διδασκαλίας μπαλέτου, θεάτρου, συναυλιών, ένα αμφιθέατρο 650 θέσεων, όλα ατέλειωτα. Καμιά άλλη σχολή στην Ελλάδα δεν έχει τέτοιους χώρους, που μαζί με ένα εστιατόριο - καφέ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα ολοζώντανο ‘‘χωριό’’ πολιτισμού. Και το Δημόσιο, που έχει διατηρήσει δικαίωμα χρήσης 1.200 τ.μ., θα μπορούσε να χρησιμοποιεί επίσης αίθουσες και χώρους δίχως να πληρώνει ενοίκια εδώ κι εκεί επί δεκαετίες». Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που συστεγάζεται με το Ωδείο καταλαμβάνοντας χώρους πολύ παραπάνω από τα 1.200 τ.μ., δεν πληρώνει ενοίκιο από το 2010.
Το κράτος δεν τήρησε τις υποχρεώσεις του
Το Ωδείο Αθηνών είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο και η σχέση του με την κρατική διοίκηση πηγάζει από μια σύμβαση του 1980, σύμφωνα με την οποία το Ωδείο παραχώρησε ως δωρεά στο Δημόσιο το παραδοσιακό κτήριό του στην οδό Πειραιώς, εκεί όπου τώρα λειτουργεί η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Σε αντάλλαγμα το ΥΠΠΟ ανέλαβε να καλύπτει τα λειτουργικά ελλείμματα του Ωδείου με ετήσιες επιχορηγήσεις και να αποπερατώσει το κτήριο της οδού Ρηγίλλης (ιδιοκτησίας του Ωδείου), υποχρέωση η οποία δεν τηρήθηκε ποτέ… Έτσι, ένα (ακόμα) μνημείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής μένει να το «τρώει» ο χρόνος και η αδιαφορία. Τα χρήματα της κρατικής επιχορήγησης, τα οποία τώρα πλέον είναι πολύ λιγότερα, δημιούργησαν ελλείμματα. Ο διευθυντής του Ωδείου υποστηρίζει ότι «οι περικοπές που έγιναν τον Σεπτέμβριο έβαλαν ξανά το Ωδείο σε τροχιά βιωσιμότητας, καλύπτοντας τη μισθοδοσία και σε ένα χρονοδιάγραμμα 18 μηνών την εξόφληση των δεδουλευμένων. Με αιματηρές οικονομίες, με αξιοποίηση της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας του Ωδείου (η οποία είναι περιορισμένη λόγω της νομοθεσίας περί κληροδοτημάτων) και με κάποια μικρή βοήθεια από το υπουργείο».
«Δεν ζητάμε χρήματα, αλλά βοήθεια»
Ο διευθυντής του Ωδείου υποστηρίζει ότι για να επιβιώσει ο οργανισμός χρειάζονται κονδύλια, και όχι απλώς λεφτά που θα βουλώσουν τρύπες. «Και ο σεΐχης του Μπρουνέι να μας έδινε μερικά εκατομμύρια, κανείς δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι δεν θα είχαμε ξανά ελλείμματα. Αυτό που εμείς κάναμε ήταν να ζητήσουμε όσα χρήματα ήταν σε θέση να μας δώσει το υπουργείο, αλλά κυρίως την τεχνική υποστήριξη ώστε να μπούμε σε προγράμματα με ευρωπαϊκούς πόρους, εφόσον αποδείξαμε ότι μπορούμε ακόμα να στεκόμαστε στα πόδια μας. Και πρέπει να πω ότι συναντήσαμε ανθρώπους που θέλουν να μας βοηθήσουν». Και οι χορηγοί; Πού είναι οι σημερινοί ευεργέτες, όπως παλιότερα ο Συγγρός, ο Σταθάτος, ο Αβέρωφ, που παραδοσιακά στήριξαν το Ωδείο;
«Δεν μπορείς να ζητάς χορηγίες για ελλείμματα», πιστεύει ο διευθυντής. «Όταν εξυγιάνεις τη λειτουργία σου, τότε μπορείς να ζητήσεις χρήματα για συγκεκριμένες δράσεις».
Το Ωδείο Αθηνών δεν δίνει «διαβαθμισμένα» πτυχία
Ακόμα και η Αυστρία αναγνωρίζει επίσημα ότι το Ωδείο Αθηνών θα έπρεπε να ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το δικό μας κράτος, εν τούτοις, δεν το πιστεύει! Έτσι, ένας πιανίστας που βγαίνει από το Ωδείο Αθηνών έχει μια πλήρη και πρώτης τάξεως κατάρτιση, αλλά το χαρτί που του προσφέρεται «δεν έχει αξία ούτε για να τυλίξει τα ζαρζαβατικά από τον μανάβη του», όπως λέει με πικρία ο Νίκος Τσούχλος. «Το θέμα της κρίσης είναι τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να μη λυθεί επιτέλους αυτό το πρόβλημα, αλλά να βλέπουμε τους νέους μας να φεύγουν έξω για ανώτατες σπουδές». Όπως επίσης δεν μπορούμε να ρωτάμε έναν μουσικό της αξίας ενός Λεωνίδα Καβάκου αν έχει διδακτορικό προκειμένου να μπορεί να διδάξει τα παιδιά μουσική…
