Τέσσερα
ακριβώς χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τότε που η θρυλική φωνή του Πάνου
Τζαβέλλα σώπασε για πάντα... Ταυτισμένη η ζωή και η δημιουργία του με την
Αντίσταση και τις περιπέτειες της Αριστεράς μετά τον Εμφύλιο, μετά τη
μεταπολίτευση έδωσε καινούργια πνοή στο αντάρτικο και αγωνιστικό τραγούδι,
μεταλαμπαδεύοντας από το "Λημέρι" του στη νέα γενιά την δική του
εμπειρία με στίχους και νότες...
"Ό,τι
έγραψα το 'γραψα ασθμαίνοντας, γιατί με βαραίνουν οι μνήμες", έλεγε.
Μνήμες μιας εποχής που "παρατήσαμε το παιχνίδι, την κιθάρα και τον έρωτα,
πιάσαμε τα όπλα και στήσαμε ένα παιχνίδι με το Χάρο".
Γεννημένος
το 1925 στην Κοζάνη, βγήκε στο βουνό έφηβος ΕΠΟΝίτης ακόμη, στον ΕΛΑΣ πρώτα και
αργότερα στον ΔΣΕ. Τραυματίζεται και ακρωτηριάζεται το δεξί του πόδι.
Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, καταδικάζεται τρις εις θάνατον. Στη φυλακή θα
αρρωστήσει βαριά και θα νοσηλευτεί για τρία χρόνια στη Σοβιετική Ένωση, όπου
του δίνεται η ευκαιρία να σπουδάσει μουσική. Το 1965 επιστρέφει και εμφανίζεται
σε μπουάτ της Πλάκας, για να ξαναβρεθεί στη φυλακή δυο χρόνια αργότερα για την
αντιχουντική του δράση. Θα αποφυλακιστεί λόγω "ανηκέστου βλάβης" και
η μεταπολίτευση θα τον βρει στη "Λήδρα", μαζί με τη σύντροφό του στη ζωή
και το τραγούδι, Νατάσα Παπαδοπούλου, όπου φέρνουν σε επαφή τους διψασμένους
νεολαίους της εποχής με τα αντάρτικα τραγούδια που "είναι καθρέφτης της
λαϊκής ψυχής, είναι οι πόθοι και τα όνειρά του, είναι η κλαγγή των όπλων,
βροντή κι αστροπελέκι, είναι κάλεσμα για μάχη, είναι η ψυχή του αγώνα», όπως
έγραφε.
Ο αγωνιστής
τραγουδοποιός Πάνος Τζαβέλλας θα ακολουθήσει μια συνεπή καλλιτεχνική διαδρομή,
στην Ελλάδα και το εξωτερικό, φτάνοντας ακόμη και στην Κίνα, όπου μεταφράστηκε
το πολύ γνωστό τραγούδι του «Κυρ-Παντελής», κυκλοφορώντας συνολικά δέκα
δίσκους, καθώς και τρία βιβλία (Ανταρτο-Rock, Zιγκ-ζαγκ στο δάσος του θανάτου,
Σφαίρες από ποίηση, λόγια από μουσική).
Ο Πάνος
Τζαβέλλας, δίνοντας την τελευταία μάχη της ζωής του, με την επάρατη νόσο αυτή
τη φορά, έφυγε από κοντά μας στις 27 Ιανουαρίου 2009. Αύριο, Δευτέρα, στην
ιστορική "Απανεμιά", θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση στη μνήμη του, που
θα συνοδευτεί από συζήτηση για το πολιτικό τραγούδι σήμερα.
Δείτε ένα αφιέρωμα στη ζωή του και ακούστε τραγούδια του:
